صادق دهقان در «شب شعر تبسم»: امروز به ادبیات متعهد و در عین حال، معترض نیازمندیم
پایگاه خبری حوزه هنری: دکتر صادق دهقان، مدیر خانه ادبیات افغانستان، بیان کرد: «اگر نتوانیم در برابر تروریسمی که دنیا را گرفته است، سخن بگوییم، ارزش ادبیات چیست؟»
به گزارش خبرنگار پایگاه خبری حوزه هنری، در «شب شعر تبسم» ویژه افغانستان که شنبه دوازدهم دی 1394 در تماشاخانه مهر حوزه هنری برگزار شد، جمع زیادی از شاعران و اهالی فرهنگ افغانستان حضور داشتند.
در این مراسم، درباره مبارزه با تفکر طالبان و نقش ادبیات در این زمینه سخن گفته شد. دکتر صادق دهقان، مدیر خانه ادبیات افغانستان با اشاره به گسترش ناامنی در افغانستان بیان کرد: «ترویج و عادیسازی فرهنگ آدمربایی، قتل عام، آسیبهای اقتصادی، بیکاری گسترده، فساد اداری و مالی، آسیبهای اجتماعی مانند اعتیاد و بسیاری از مسائل ناخوشایند دیگری که امروز در افغانستان وجود دارد، همه اینها ما را به فکر فرو میبرد که ریشه این مسائل در چیست و از این موارد باید به کجا پناه ببریم؟» وی تأکید کرد: «تمام اینها و آنچه در سالهای اخیر برای افغانستان رخ داده، نشان میدهد تفکر واپسگرا تنها در طالبان خلاصه نمیشود. حتی کسانی که کت و شلوار میپوشند و ظاهری امروزی دارند، میتوانند با همین تفکر ما را به عقب ببرند».
دهقان گفت: «اینجاست که میتوانیم به پیوند ادبیات و فرهنگ و هنر با سیاست و اجتماع اشاره کنیم. متأسفانه در جامعه استبدادزده و سیاستزدهای مانند افغانستان، شعرا، نویسندگان و اهل هنر چون از ابتدا این محیط سیاسی و اجتماعی را فاسد میدیدند، از این محیطها دوری کردند و ادبیات فعلا راکد افغانستان موجسوارانی دارد که در گوشه و کنار در حال سوء استفاده از این جریان هستند و با ابزار سیاست و قدرت و زر و زور و تزویر، جلوی ادبیات متعهد را میگیرند».
مدیر خانه ادبیات افغانستان با تأکید بر لزوم توجه به ادبیات متعهد افزود: «ادبیات متعهد، ادبیات انسانی است، ادبیاتی صلحجو است که عدالتخواهی میکند، پرخاشگر نیست، به سیاست و هیچ حکومتی وابسته نیست. لازم است دنبالهرو این ادبیات باشیم؛ چرا که وظیفه ادبیات و هنر را کمک به تعالی اجتماعی انسانها میدانیم».
دهقان با بیان اینکه اهالی ادبیات و هنر نباید در برابر شرایط نامناسب اجتماعی و سیاسی سکوت کنند، ادامه داد: «اگر نتوانیم در برابر دردهای بومی، ملی و جهانی اعم از تروریسمی که دنیا را گرفته است و نارواییهایی که به نام دین انجام میشود، سخن بگوییم، ارزش ادبیات چیست؟ این ادبیات به جز رکود و رخوت چه دستاوردی دارد؟» وی تأکید کرد: «وقتی ادبیات، انسانی و متعهد به اصول و ارزشهای انسانی نباشد، تنها به تفنن میپردازد، از واقعیت های اجتماعی و سیاسی گذر میکند و به احساس شخصی خودش بسنده میکند. این ادبیات، مرده است، به درد جامعه و آینده نمیخورد و ما این ادبیات را نمیخواهیم. لازم است تا دیر نشده، برای این موضوع چارهای بیاندیشیم و آسیبشناسی کنیم که چرا ادبیات امروز ما راکد است و به مسائل سیاسی و اجتماعی نمیپردازد؟»
دکتر دهقان در پایان سخنانش تأکید کرد: «این شرایط نامساعدی که وجود دارد، تنها دستاورد عملکرد دولتمردان نیست، بلکه ناشی از سکوت ما نیز هست. متأسفانه در افغانستان، جریان ادبی و هنری اعتراض نداشتهایم؛ جریان شعری اعتراضی که به ادبیات متعهد پایبند باشد و بدون اینکه به هرج و مرج بیندیشد، پاسخگویی جامعه و حکومت را بخواهد. ما اکنون به این نوع ادبیات نیاز داریم که هم متعهد باشد و هم نسبت به آسیبهای موجود در افغانستان از جمله جنایتهای طالبان اعتراض کند».