رسول سیمیا: تداعی های آزاد و گریزهای فراوان به مسائل سیاسی و اجتماعی در آثار سلطان زاده دیده می شود
رسول سیمیا اولین منتقدی بود که در جایگاه حضور پیدا کرد و موضوع بحث خود را با عنوان امپرسونیسم در آثار سلطانزاده مطرح کرد. سیمیا بعد از ارائه ی تاریخچه ی مختصری از پیدایش سبک امپرسیونیسم، به بیان ویژگیهای این سبک پرداخت و گفت: کنراد، چخوف و جویس از جمله نویسندگانی بودند که امپرسونیسم را وارد ادبیات داستانی کردند. نویسنده ی مجموعه داستان «پس از مرگ عیسی» گفت: وارد کردن ذهنیت و موجزنویسی از مواردی است که امپرسیونیسم وارد داستان کرد.
سیمیا گفت: همچنین نامتوالی بودن روایت یکی از ویژگیهای امپرسیونیسم در ادبیات است که در داستانهای کوتاه سلطانزاده دیده میشود. تداعیهای آزاد به وفور دیده میشود و در عموم آثار سلطانزاده گریزی به مسائل سیاسی و اجتماعی زده میشود.
پیرنگ در داستان امپیرسیونیسم دوگونه است. حذف یا تعدیل برخی از بخشهای پیرنگ کلاسیک در داستانهای امپرسیونیسم. «داستان نقطه»، «داستان اشغال»، «تویی که سرزمینت اینجا نیست» از پیرنگ حذف استفاده کرده است و گویی بخشهایی از داستان به لحاظ پیرنگ نیست و این برعهدهی خود مخاطب است که بخشهایی از حوادث را پیدا کند.
استفاده ی هوشمندانه و دقیق از مکان در داستانهای سلطان زاده
عنصر مکان در داستانهای امپرسیونیسم از ویژگیهای کلیدی در داستانهای امپرسیونیسم است که سلطانزاده به خوبی از آن استفاده کرده است و به خدمت داستان درآورده است. نظیر توصیفی که از خانههای روستایی در داستان «عسکرگریز» میدهد یا در همین داستان استفاده از رودخانهای که چند شاخه میشود و اشاره به چند دستهگی اقوام و اهالی روستا در گروهها و حزبهای مختلف دارد.
این استفاده از مکان در داستانهای «اینک دانمارک»، «داکتر حسن»، «سِفر خروج» و … نیز به خوبی دیده می شود. در عرصه ی نمادپردازی هم سلطانزاده هم به خوبی عمل کرده است. هر چند در برخی موارد افراط کرده است.
سیمیا در پایان صحبتهای خود گریزی به نحوهی برگزاری این گونه جلسات زد و خواستار این شد که چنین جلسه هایی از حالت روتین خارج شود.