در نشست تخصصی مطبوعات مهاجران افغانستان در ایران بیان شد: به پدیده مطبوعات مهاجران توجه شایسته نشده است
روز ششم ـ 1
در نشست تخصصی مطبوعات مهاجران افغانستان در ایران بیان شد:
به پدیده مطبوعات مهاجران توجه شایسته نشده است
روابط عمومی خانه ادبیات افغانستان ـ زهرا یوسفی: کارشناسان ایرانی و افغانستانی در پنجمین روز از حضور افغانستان در بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، وضعیت مطبوعات مهاجران افغانستان در ایران را تجزیه و تحلیل کردند.
در نشستی که سه‌شنبه ١٦ اردی‌بهشت (ثور) ١۳۹۳ با حضور محمدسرور رجایی، روزنامه‌نگار، نویسنده و معاون خانه ادبیات افغانستان؛ ابوطالب مظفری، شاعر، نویسنده و سردبیر فصل‌نامه خط سوم؛ مهدی جعفری خانقاه، پژوهشگر ایرانی مطبوعات و یوسف احمدی، کارشناس و دانش‌جوی علوم ارتباطات در سالن نشست‌های تخصصی نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد، فعالیت مطبوعاتی و نشریاتی مهاجران افغانستانی در ایران در سه دهه اخیر بررسی گردید.
در آغاز این نشست تخصصی، محمدسرور رجایی با تأکید بر اینکه افغانستان برای اولین بار در بیست و هفتمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران به عنوان مهمان ویژه از طرف مسئولان فرهنگی جمهوری اسلامی ایران دعوت شده است، افزود: «حضور گسترده ناشران افغانستانی ساکن ایران، ناشران داخل افغانستان و فعالان فرهنگی مهاجر از شهرهای مختلف در نمایشگاه کتاب، افتخار بزرگی برای کشور افغانستان و نشان‌دهنده یگانگی و یک‌پارچگی دو کشور است. به همین مناسبت، فرهنگیان افغانستان در تمام روزهای برگزاری نمایشگاه بین‌المللی کتاب، برنامه‌های فرهنگی، هنری و ادبی تدارک دیده‌اند که نشست تخصصی مطبوعات مهاجران یکی از آن‌هاست».
این روزنامه‌نگار مهاجر افزود: «مهاجران در سه دهه حضور در ایران، بیش از ۳0۰عنوان نشریه در ایران منتشر کردند که هنوز بسیاری از این نشریات ثبت و آمارگیری نشده است. این ظرفیت بسیار بالای فرهنگی مهاجران را نشان می‌دهد که متأسفانه مسئولان فرهنگی افغانستان و مسئولان فرهنگی کشور میزبان از این ظرفیت ارزش‌مند بی‌خبرند».
ابوطالب مظفری، دومین سخنران این نشست بود که با اشاره به اوج گرفتن انتشار مجلات با شروع جنگ و مهاجرت افغانستانی‌ها به ایران در اواخر دهه ۵0 اظهار داشت: «در دهه ٦۰، بیشترین حجم مطبوعات مهاجران را داشتیم که غیر حرفه‌ای، غیر تخصصی و سیاست‌محور بودند و اخبار مرتبط با جنگ و احزاب را منتشر می‌کردند. این روند تا دهه ۷۰ ادامه پیدا کرد و سپس مطبوعات فرهنگ‌محور شد و افراد تخصصی‌تر وارد میدان شدند و از دهه ۸۰ به بعد نیز حجم مطبوعات، کم، اما تخصصی‌تر شد».
مهدی جعفری خانقاه، پژوهشگر ایرانی مطبوعات که سال‌هاست در زمینه مطبوعات مهاجران افغانستان فعالیت دارد، سومین سخنران این نشست تخصصی بود که گفت: «به استناد آمارهای سال ۵۷ به بعد، مطبوعات مهاجران بیش از ١۵۰۰عنوان نشریه در جهان بوده که ۷۰۰ عنوان نشریه را مهاجران افغانستانی در سراسر جهان منتشر می‌کردند که از سخت‌کوشی، توجه به فرهنگ و عِرق ملی این مردم حکایت دارد که متأسفانه به این پدیده توجه شایسته‌ای نشده است».
جعفری خانقاه با بیان این مطلب که مطبوعات افغانستان را بدون توجه به سیر مهاجرت نمی‌توان بررسی کرد، چنین اظهار داشت: «این سیر نزولی القاکننده این است که زمانی که کشمکش با کشورهای دیگر و نزاع‌ها افزایش پیدا کند، تعداد نشریات افغانستانی در ایران و دیگر کشورها بالا می‌رود و زمانی که ثبات به وجود آید، سیر انتشارات افغانستان در ایران و دیگر کشورها کاهش می‌یابد و به مراتب در داخل افغانستان افزایش پیدا می‌کند که از برگشت مهاجران به کشورشان خبر می‌دهد».
دکتر یوسف احمدی،کارشناس و دانش‌جوی علوم ارتباطات به عنوان دیگر سخنران این نشست تخصصی اظهار داشت: «من بعد از شنیدن آمار ۳۰۰ عنوان نشریات چاپ شده در ایران، به خود می‌بالم که به جامعه‌ای با چنین ظرفیت و توانایی تعلق دارم. نمونه‌هایی از این گونه ارتباطات بین فرهنگی با جامعه مقصد باعث تبادل فرهنگ بین دو کشور خواهد شد. با این حال، باید بپرسیم: چرا در این سال‌ها کارکرد مطبوعات مهاجران در ایران نتوانسته باعث تبادل فرهنگی ما با کشور میزبان شود و هنوز هم نگاه تنگ‌نظرانه و برچسب‌گرایانه وجود دارد؟».
احمدی با بیان انتقادهای خود در محور آسیب‌شناسی مطبوعات مهاجران در ایران گفت: «مطبوعات مهاجران بیشتر روی مطالب سیاسی و حزبی تمرکز کرده بودند که سبب شد فرهنگ اصیل مهاجران زیر غبار این جوّزدگی نامکشوف بماند. این مطبوعات در آن زمان مصرف‌کننده خاص خود را داشت و در دسترس عموم مردم و جامعه ایرانی نبود و همین امر، خلأیی را میان ایران و افغانستان به وجود آورده بود».