درختان تبعيدي، آينه‌ غزل امروز افغانستان

معرفی و نقد درختان تبعیدی روابط عمومی خانه ادبیات افغانستان: كانون انديشه‏جوان و فرهنگسراي انديشه نشست معرفي و نقد كتاب «درختان تبعيدي» را در فرهنگسراي انديشه با حضور علي‏محمد مودب، رضا اميرخاني، محمدكاظم كاظمي، اسدالله اميري رایزن فرهنگی افغانستان در ایران و دکتر عليرضا قزوه برگزار مي‏كنند. اين مراسم ساعت 16 با حضور اهالي فرهنگ ایران و افغانستان، رسانه و علاقه‏مندان به شعر و ادبيات برگزار مي گردد.

كانون انديشه جوان با همكاري فرهنگ‌سراي انديشه هر دو هفته يك‌بار نشستي برگزار مي‌كنند با عنوان؛ «دوشنبه‌هاي كتاب انديشه». تاكنون دو كتاب «شريعتي، دين و جامعه» از عبدالحسين خسروپناه و «لذت نقد» نوشته مسعود فراستي در اين نشست‌ها رونمايي، نقد و بررسي شده‌اند. كانون انديشه در سومين گام سراغ كتاب «درختان تبعيدي» رفته تا روز دوشنبه بيست و نهم مهرماه با حضور رضا  اميرخاني(نويسنده) ، اسدا… اميري(رايزن محترم فرهنگي افغانستان در ايران)، عليرضا قزوه (شاعر و رايزن سابق فرهنگي ايران در هند)، محمد كاظم كاظمي (شاعر و پژوهشگر) و علي‌محمد مؤدب (شاعر، گرداورندة‌ كتاب و مدير مؤسسة شهرستان ادب) اين كتاب نقد و بررسي شود. اين مراسم راس ساعت 16 آغاز مي‌شود و كانون انديشه از همه دوستداران اين حوزه براي حضور در مراسم دعوت مي‌كند. آنچه پيش رو داريد گزارش كوتاهي درباره «درختان تبعيدي» است.

اگر به قفسه‌هاي شعر و ادبيات كتاب‌خانه‌ها و كتاب‌فروشي‌ها سري بزنيد كتاب‌هاي بسياري با عنوان «گزيده»، «گزينش» يا «منتخب» شعر به چشمتان خواهد خورد. اگر كتاب‌ها را برداريد و شروع به خواندن كنيد مي‌بينيد معيار اتنخاب شعر‌ها در بيشتر آن‌ها تنها ذوق و سليقه‌ گزينش‌گر بوده است. در اين ميان كتاب‌هايي هم پيدا مي‌شود كه در گزينش سروده‌ها به سمت معيار‌هاي ديگري رفته‌اند. «درختان تبعيدي» نمونه‌اي از اين دست كتاب‌هاست. اين كتاب كه در بهار امسال وارد بازار شده، نمونه‌‌هايي از غزل امروز افغانستان را در خود جاي داده است. قالب غزل از مردمي‌ترين و زيباترين قالب‌هاي شعر فارسي محسوب مي‌شود كه در ميان شاعران افغان هم طرفداران فراواني دارد. در كتاب «درختان تبعيدي» نمونه‌هايي از غزل‌هاي بيش از هشتاد شاعر مرد و زن افغانستاني گردآوري شده است. گرد‌آورندگان در انتخاب سروده‌ها به گفته‌ خودشان سعي كرده‌اند اين كتاب، هم «مجموعه‌اي باشد كه براي غزل امروز افغانستان، حالت مرجع و منبع را داشته و نمايشگاهي از وضعيت و كيفيت اين قالب شعري در ادبيات امروز افغانستان باشد» و هم مجموعه‌اي براي «تلذذ و حظ بردن مخاطبان از شعر انتخاب شده.» سيد ضياء قاسمي و علي‌محمد مؤدب با اين ايده سراغ غزل‌هاي شاعران افغانستان رفته‌اند و در نهايت بيش از دويست غزل را انتخاب كرده‌اند تا آينه‌اي از سروده‌هاي شاعران افغان را فراهم كنند.

قاسمي در مقدمه كتاب به انتخاب نام كتاب هم اشاره‌اي كرده و گفته: «اسم اين مجموعه به پيشنهاد علي‌محمد مؤدب كه اين كتاب به پيشنهاد، پشتيباني، پايمردي و همراهي حضرت ايشان شكل گرفت از بيتي از سيد نادر احمدي شاعر افغانستاني مقيم استراليا برگرفته شده است.» او سپس تعبير «درختان تبعيدي» را مبين وضعيت شعر و شاعران امروز افغانستان مي‌داند. سيد ضياء كه به گفته خودش يكي از اين «درختان تبعيدي» به شمار مي‌آيد در سال 1354 خورشيدي به دنيا آمده است. او مدرک کارشناسی خود را از دانشکده صدا و سیما گرفت و مدتی نیز عضو شورای شعر و موسیقی صدا و سیما بود. مدتي مدیریت «دفتر شعر و قصه افغانستان» را در حوزه هنری برعهده داشت. اولین مجموعه شعر قاسمی را انتشارات نیستان در سال 1380 منتشر کرد. بعدها مجموعه شعر «باغ‌های معلق انگور» در سال 1385 به دست انتشارات سوره مهر چاپ شد. انتشارات تاک نیز کتاب سوم قاسمی را با عنوان «تکوین» در سال 1389 در کابل منتشر كرد. او با شاعر هم‌وطن‌اش محبوبه ابراهيمي ازداوج كرده است. ابراهیمی، دانش‌نامه کارشناسی خود را از دانشکده علوم بهداشت دانشگاه تهران گرفته است. اولین مجموعه شعر او با عنوان «بادها خواهران منند» در انتشارات سوره مهر در سال 1385 منتشر شد. وی نشریه‏ای به نام «ندا» را نیز برای زنان افغانستان راه‌اندازی کرد.

این زوج هنرمند و شاعر در سال 1382 با جمعی از دوستان جوانشان، «خانه ادبیات افغانستان» را بنا نهادند و نشریه ادبی «فرخار» را در تهران منتشر کردند. قاسمی، نخستین مدیر خانه ادبیات به شمار می‌رود. يكي از مهم‌ترین دستاوردهاي خانه ادبیات افغانستان، «جشنواره قند پارسی» است که قاسمی سه دوره، دبیر این جشنواره بود. ابراهیمی نیز مدتی سردبیری مجله «فرخار» را بر عهده داشت. قاسمي پس از انتشار كتاب «درختان تبعيدي» تهران را به مقصد اروپا و كشور سوئد ترك كرد.

«درختان تبعيدي» همزمان با نمايشگاه بين‌المللي كتاب وارد بازار شد و مراسم رونمايي‌اش در غرفه‌ي انتشارات «شهرستان ادب» برگزار شد. «شهرستان ادب» اين مجموعه را در ۳۶7 صفحه و با قیمت 15 هزار تومان منتشر کرده است. در اين كتاب پس از معرفی کوتاهی از هر شاعر، چند نمونه غزل از وی انتخاب شده است. محبوبه ابراهیمی، ابراهیم امینی، سیدنادر احمدی، واصف باختری، عبدالسمیع حامد، محمد بشیر رحیمی، محمدشریف سعیدی، سهراب سیرت، عبدالقاهر عاصی، صادق عصیان، اسدالله عفیف باختری، سیدضیاء قاسمی، محمدکاظم کاظمی، خالده فروغ و سیدابوطالب مظفری از جمله شاعرانی هستند که در این مجموعه می‌توان شعرهایی را از آن‌ها خواند.

محمد سرور رجایی كه هم‌اكنون مدیر خانه ادبیات افغانستان است درباره اين كتاب مي‌گويد: «کتاب مجموعه غزل «درختان تبعیدی» بسیار زیباست و کتابی است که تاکنون بین فرهنگیان دو ملت و به ویژه در حوزه شعر افغانستان چاپ نشده بوده و جایش خالی بود.» او به يك نكته ديگر هم اشاره كرده و مي‌گويد: «شاید اگر من جای آقای مودب و سیدضیا قاسمی بودم و می‌خواستم شعرهای این کتاب را انتخاب کنم، نگرش متفاوتی را به کار می‌بستم. چون به نظرم جای چند اسم در این کتاب خالی است و البته چند اسم هم اضافی است. البته این ایراد کتاب نیست بلکه تفاوت سلیقه‌هاست.»

علی‌محمد مؤدب، مدیر «موسسه فرهنگي هنري شهرستان ادب» و یکی از گردآورندگان این مجموعه است. او در سال 1355 در روستاي تقي‌آباد شهرستان تربت جام متولد شده و از دانشگاه امام صادق(عليه‌السلام) فارغ‌التحصيل شده است. «عاشقانه‌هاي پسر نوح»، « همین قدر می‌فهمیدم از جنگ»، «روضه در تکیه پروتستان‌ها»، «کهکشان چهره‌ها» و «کهکشان چهره‌ها» از جمله كتاب‌هاي اين شاعر و نويسنده كشورمان است. او درباره «درختان تبعيدي» مي‌گويد: «برای من، افغانستان جدا از هویت خودم نیست. چون ما خراسانی و اهل تربت جام هستیم و از خردکی با افغانی‌ها بودم. نمی‌دانم چرا کسانی که خودشان اتحادیه اروپا تشکیل می‌دهند، سعی می‌کنند ما را از هم جدا کنند. هنوز هم نمی‌توانم درک کنم چگونه ما دو ملت هستیم. چنین چیزی برای ما مفهوم نیست. حالا این ماجراهای سیاسی اتفاق می‌افتد اما ما فرهنگی‌ها باید بر اسلام و زبان فارسی‌مان تأکید کنیم. خراسان بزرگ، هویت مشترک ماست.»

او در مراسم رونمايي اين كتاب در شهرستان ادب، خطاب به شاعران افغان مي‌گويد: «آسیبی که شعر امروز افغانستان دچار آن است، جریانی است که ناامید است و دارد در شعر رشد می‌کند. ما و شما یک پدربزرگ مشترک به نام اقبال لاهوری داریم. سعی کنید با امید شعر بگویید و به اقبال، اقبال بیشتری نشان بدهید. اقبال را جدی بگیرید».

به گزارش روابط عمومي كانون انديشه جوان، بيست ونهم مهرماه در فرهنگسراي انديشه واقع در بوستان هلال احمر، نرسيده به پل سيد خندان مراسم نقد و بررسي كتاب «درختان تبعيدي» برگزار خواهد شد. اين مراسم راس ساعت 16 با حضور اهالي رسانه و علاقمندان به شعر و ادبيات برگزار مي‌شود و حضور براي عموم علاقمندان آزاد است.

‫2 نظرها

  1. سلام بر هم زبانان افغانستانی عزیز….کتاب درختان تبعیدی رو از کجا میتونم تهیه کنم؟!

    1. درود
      این کتاب توسط موسسه شهرستان ادب منتشر شده است، شما می‌توانید از شهرستان ادب تهیه کنید، نسخه الکترونیک این کتاب در فیدیبو هم قابل خرید و خوانش است.
      آدرس وب سایت شهرستان ادب: https://shahrestanadab.com/book
      آدرس شهرستان ادب: خیابان شریعتی – بالاتر از سه راه طالقانی – پلاک ۱۶۸ – طبقه چهارم
      کد پستی: ۱۵۶۳۷۸۴۹۴۶
      تلفن:۰۲۱۷۷۵۱۷۸۳۰
      info@shahrestanadab.com
      http://www.shahrestanadab.com

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این سایت از اکیسمت برای کاهش هرزنامه استفاده می کند. بیاموزید که چگونه اطلاعات دیدگاه های شما پردازش می‌شوند.

دکمه بازگشت به بالا
بستن